Rola kart charakterystyki w bezpieczeństwie chemicznym.
Karty charakterystyki (SDS, ang. Safety Data Sheets) są kluczowym dokumentem bezpieczeństwa, zapewniającym użytkownikom i pracownikom dostęp do informacji o zagrożeniach związanych z substancjami chemicznymi oraz wytycznych dotyczących ich bezpiecznego stosowania. Dokumenty te muszą być sporządzane przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach, aby gwarantowały maksymalne bezpieczeństwo.
Czym jest „kompetentna osoba”?
Zgodnie z wymogami rozporządzenia REACH:
„Kartę charakterystyki przygotowuje kompetentna osoba, która uwzględnia szczególne potrzeby i wiedzę jej użytkowników, w stopniu w jakim są one znane. Dostawcy substancji i mieszanin zapewniają odbycie przez takie kompetentne osoby stosownych szkoleń, w tym szkoleń przypominających”.
Brak precyzyjnej definicji „kompetentnej osoby” w rozporządzeniu sprawia, że kluczowe staje się zrozumienie, że osoba ta powinna posiadać wiedzę oraz umiejętności niezbędne do poprawnego opracowania kart charakterystyki.
Kompetencja w tej dziedzinie oznacza praktyczną znajomość wymagań prawnych, technicznych i chemicznych. Osoba odpowiedzialna za karty charakterystyki powinna posiadać szeroką wiedzę na temat chemikaliów oraz regulacji, takich jak:
- Rozporządzenie REACH – regulujące rejestrację, ocenę, udzielanie zezwoleń i stosowanie ograniczeń w zakresie substancji chemicznych;
- Rozporządzenie CLP – dotyczące klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji oraz mieszanin;
- Przepisy dotyczące bezpieczeństwa pracowników, w tym:
- dyrektywy dotyczące dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego,
- przepisy dotyczące ochrony zdrowia pracowników narażonych na substancje rakotwórcze i mutagenne,
- ochrona zdrowia pracownic w ciąży oraz w okresie poporodowym,
- zasady bezpiecznego transportu towarów niebezpiecznych.
Umiejętności niezbędne do przygotowywania kart charakterystyki
Osoba zajmująca się kartami charakterystyki musi znać m.in.:
- Nomenklaturę chemiczną, aby jednoznacznie identyfikować substancje.
- Właściwości fizyczne i chemiczne substancji.
- Zasady toksykologii i ekotoksykologii, aby ocenić ryzyko dla zdrowia i środowiska.
- Środki pierwszej pomocy oraz procedury bezpieczeństwa na wypadek pożaru, wybuchu lub rozlania.
- Przepisy dotyczące transportu substancji niebezpiecznych.
Regularne szkolenia – klucz do aktualnej wiedzy
Wiedza dotycząca przepisów i standardów bezpieczeństwa chemicznego stale się rozwija, dlatego osoby sporządzające karty charakterystyki muszą regularnie aktualizować swoje kompetencje. Zalecane są szkolenia wewnętrzne lub zewnętrzne, które pozwalają na bieżąco śledzić zmiany w przepisach i standardach.
Odpowiedzialność za kartę charakterystyki
Choć karta może być sporządzona przez zewnętrznego specjalistę, pełną odpowiedzialność za jej treść ponosi dostawca substancji lub mieszaniny. Dlatego tak istotne jest, aby dokumenty były przygotowywane z należytą starannością.
